Vocabulaires: verzamelingen van begrippen voor een bepaalde doelgroep en gebruik

Vocabulaires zijn begrippensets voor een bepaald doel en gebruik. Bijvoorbeeld een vocabulaire SLO, een lijst met onderwijskundige begrippen zodat duidelijk is wat met verschillende leergebieden bedoeld wordt. Het kan ook gaan om een lijst met vakken, beschrijvingen van niveaus of opsommingen van werkvormen of leeractiviteiten. OCW heeft verschillende vocabulaires beschreven in een gegevenswoordenboek (Duo, [1]) waarin uitgebreide lijsten met begrippen staan om gegevens uit te wisselen. Elk begrip is daarbij beschreven zodat gebruikers weten wat er bedoeld wordt. Zo kunnen informatiesystemen van scholen aansluiten op bijvoorbeeld DUO, op de gemeentelijke database, op leerlingvolgsystemen, op naam en adres gegevens, op kwalicitatieeisen, op opleidingsgegevens, op leeromgevingen en op schooladministratiegegevens. Bij het gebruik van vocabulaires in ICT is het belangrijk dat de gegevens altijd juist zijn zodat relaties ook kloppen. Het mag bijvoorbeeld niet zo zijn dat we een leerling een jaar laten zitten omdat gegevens niet juist zijn ingevoerd.


Gebruik van een zelfde taal


Een belangrijk uitgangspunt bij het gebruiken van vocabulaires is het gebruiken van een zelfde taal of begrippenkader. Onderstaand figuur laat zien hoe een het beschrijven van bijvoorbeeld een kernleerlijn met vocabulaires het mogelijk maakt om vanuit verschillende methodes relaties te leggen, maar dus ook vanuit toetsing naar dezelfde inhouden en tussendoelen te verwijzen.

Koppeling van een leerlijnvocabulaire aan methode en toetsing


Vocabulaires gebruiken voor

  1. Gebruik van eenzelfde taal (Overheid, [2]; Gezondheid) 
  2. Beschrijven leermiddelen (NTR, [3] SLO, [4], Cito [5])
  3. Beschrijven leerlingen (SLO, [6])
  4. Beschrijven leerplan (ASN [7], CEN [8]
  5. Uitwisselen van leerlinggegevens (Kennisnet, [9])
  6. Ontwikkelen van methodes (Kennisnet, [9])
  7. Ontwikkelen van toetsen (SLO, [10]; Cito, [11])
  8. Samenstellen van lessen en lessenseries (Wikiwijs, [12])
  9. Vervangen van lessen en lessenseries 
  10. Beschrijven van rechten (Creative Commons, [13])
  11. Waarborgen inhoudelijke samenhang
  12. Waarborgen van didactische samenhang
  13. Verantwoording (Duo, [1]  [14];  Kennisnet, [15])
  14. Financiering (Duo, [1][14])
  15. Certificaten (Kwalificatiesmbo.nl [16], SBB [17])
  16. Trendanalyse en monitoring
  17. Visitatie, monitoring, evaluatie, toetsing (Dotcomschool, [18]; Parnassys [19]; Simac [20])

Vocabulaires gebruiken in

  1. Zoekmachines (Wikiwijs, [12]; SLO, [4]; NTR, [3] )
  2. Collecties
  3. Leerlingvolgsystemen (Cito [21]Dotcomschool, [18]; Parnassys [19]; Simac [20])
  4. Schoolmanagementsystemen (Duo, [14])
  5. Financiele systemen  (Duo, [1][14])
  6. Planning 
  7. Organisatie
  8. Leeromgevingen (N@tschool [22]; Itslearning [23]

Soorten vocabulaires

  1. Onderwijskundig
    1. Inhoudelijke omschrijving
    2. Leeractiviteiten, werkvormen
    3. Ontwerp en ontwikkeling
  2. Organistatorisch
  3. Technisch
Voor alle elementen van het spinnenweb zijn verzamelingen van begrippen vast te leggen.
Voor een groot aantal elementen zijn al vocabulaires ontwikkeld. SLO vocabulaires zijn te vinden op SLO webite [24]. Daarnaast is door Kennisnet een centrale collectie met vocabulaires ingericht [25] waar de meeste vocabulaires die op onderwijs gericht zijn te vinden zijn. 

References