Programmatisch Toetsen voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs: Begrip en Toepassing

Samenvatting: Een datapunt heeft een formatieve of summatieve functie, nooit beide. Met betrekking tot transparantie, betrouwbaarheid en validiteit van toetsing moet er bij het ontwerp ook duidelijke keuzes worden gemaakt of een datapunt een formatieve of summatieve functie heeft. Bij zowel formatieve als summatieve dataputen is de ontwikkelingsgerichte terugkoppeling naar de student cruciaal. Daarnaast is het aan de docent of er ook bijstellingen voor het onderwijs nodig zijn,

Programmatisch toetsen wordt steeds vaker gezien als een oplossing om onderwijs en toetsing meer ontwikkelingsgericht in te zetten. In dit artikel behandelen we de volgende onderwerpen:

1. Wat is de formatieve of summatieve functie van toetsen?

  • Formatieve functie van toetsen: Dit richt zich op het ondersteunen van het leerproces en het verzamelen van informatie om de instructie te verbeteren. Het helpt docenten en studenten begrijpen waar de student zich bevindt in hun leerproces en wat ze moeten doen om te verbeteren.

  • Summatieve functie van toetsen: Deze functie beoordeelt de prestaties van studenten aan het einde van een leerperiode en geeft een oordeel over de behaalde leerdoelen. Dit type toetsing wordt vaak gebruikt voor het geven van cijfers en het nemen van beslissingen over bevordering of diplomering.

2. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen formatieve en summatieve toetsen?

  • Overeenkomsten: Beide vormen van toetsen verzamelen informatie over de prestaties van studenten, maar ze hebben verschillende doelen en timing.

  • Verschillen: Formatieve toetsen richten zich op leren tijdens het proces, terwijl summatieve toetsen gericht zijn op prestaties na afloop van het leerproces.

3. Wat is ontwikkelingsgericht toetsen?

  • Ontwikkelingsgericht toetsen legt de nadruk op het ondersteunen en bevorderen van de ontwikkeling van leerlingen of studenten. Het meet voortgang en groei van studenten in plaats van alleen hun eindresultaten.

4. Hoe verhoudt programmatisch toetsen zich tot formatief en summatief toetsen en ontwikkelingsgericht toetsen?

  • Programmatisch toetsen: Dit integreert formatieve en summatieve elementen en is nauw verbonden met ontwikkelingsgericht toetsen. Het biedt een alomvattend beeld van de prestaties, competenties en ontwikkeling van studenten gedurende een hele opleiding of programma.

  • Formatief en summatief toetsen: Deze vullen elkaar aan binnen programmatisch toetsen, waarbij formatieve toetsen het leerproces ondersteunen en summatieve toetsen de prestaties aan het einde meten.

  • Ontwikkelingsgericht toetsen: Dit is sterk verweven met programmatisch toetsen, waarbij de focus ligt op groei, competentieontwikkeling en continue feedback.

5. Is een datapunt bij programmatisch toetsen formatief of summatief?

  • Bij programmatisch toetsen kunnen datapunten of formatief of summatief zijn, afhankelijk van het doel en het moment in het beoordelingsproces.

6. Wat is de rol van constructive alignment bij programmatisch toetsen?

  • Constructive alignment: Dit zorgt ervoor dat leerdoelen, onderwijsactiviteiten en beoordelingen in overeenstemming zijn. Het waarborgt dat toetsen de beoogde leerresultaten meten en helpt het onderwijsproces te verbeteren.

Programmatisch toetsen is een veelzijdige benadering die de kwaliteit van het onderwijs en de beoordeling verbetert door formatieve en summatieve elementen te integreren en te aligneren met de leerdoelen, wat resulteert in een meer ontwikkelingsgerichte en effectieve onderwijsomgeving.